Συχνές Ερωτήσεις

Ανάλογα με την ηλικία του παιδιού υπάρχουν κάποια σημάδια που αν τα παρατηρήσει ο γονέας θα πρέπει να αναζητήσει βοήθεια από ειδικό παιδαγωγό. Πιθανά σημάδια είναι η δυσκολία προσαρμογής στο σχολικό πλαίσιο, η καθυστέρηση στην ανάπτυξη δεξιοτήτων σε σχέση με τους συνομηλίκους και τα προβλήματα συμπεριφοράς.

Για παράδειγμα, εάν ένα παιδί προσχολικής ηλικίας:

• Δυσκολεύεται στο Νηπιαγωγείο και δεν μπορεί να ακολουθήσει τις οδηγίες της νηπιαγωγού.
• Δυσκολεύεται να συμμετέχει σε ομαδικές δραστηριότητες με τους συμμαθητές του.
• Δεν έχει κατακτήσει βασικές προμαθηματικές έννοιες (πολλά-λίγα, απαρίθμηση αντικειμένων, κ.τ.λ.) στο προνήπιο.
• Δεν έχει κατακτήσει βασικές μαθηματικές και φωνολογικές δεξιότητες στο νηπιαγωγείο (π.χ. να γνωρίζει τους αριθμούς μέχρι το 10, να μπορεί να μετράει τις συλλαβές των λέξεων).
• Δυσκολεύεται στη λεπτή κινητικότητα (να σχεδιάζει απλά σχήματα, να κόβει με το ψαλίδι).

Τότε θα πρέπει ο γονέας να απευθυνθεί σε ειδικό παιδαγωγό, ο οποίος θα αξιολογήσει μαθησιακά το παιδί και θα προτείνει, ενδεχομένως, αξιολόγηση από άλλους θεραπευτές.

Στο Δημοτικό, ο γονέας θα πρέπει να απευθύνεται σε ειδικό παιδαγωγό, εάν:

• Παρατηρήσει ότι το παιδί δυσκολεύεται στα μαθήματα.
• Τα μαθήματα του σχολείου αποτελούν καθημερινό άγχος του.
• Σε μεγαλύτερες τάξεις δεν μπορεί να διαβάσει μόνο του τα μαθήματα για την επόμενη ημέρα.

Η σχολική αποτυχία είναι μία από τις μεγαλύτερες πηγές άγχους και πολλές φορές αιτία κοινωνικής απομόνωσης για το παιδί. Με την κατάλληλη παιδαγωγική παρέμβαση το παιδί μπορεί να κατακτήσει όχι μόνο τις απαραίτητες γνωστικές, αλλά και τις κατάλληλες επικοινωνιακές και κοινωνικές δεξιότητες που θα του επιτρέψουν να αποκτήσει άνεση στις μαθησιακές δεξιότητες που απαιτούνται για την ηλικία του και να ενταχθεί ευκολότερα στο σύνολο της τάξης.

Τι είναι η Σχολική Ετοιμότητα;

Είναι ένα ορισμένο επίπεδο ανάπτυξης ενός παιδιού, που του επιτρέπει να ανταποκριθεί με επιτυχία στις απαιτήσεις του δημοτικού σχολείου.

Ένα παιδί που είναι έτοιμο για το Δημοτικό Σχολείο, σημαίνει ότι έχει κατακτήσει βασικές δεξιότητες και γνώσεις από μια ποικιλία τομέων που θα μπορέσουν να του διασφαλίσουν μια επιτυχημένη πορεία.

Ηλικιακά, τα περισσότερα παιδιά έχουν φτάσει σ’ αυτό το επίπεδο και πληρούν τις προϋποθέσεις ένταξης μεταξύ 5 ετών και 7 μηνών και 6 ετών και 6 μηνών.

Κάποια παιδιά, παρότι βρίσκονται στην ηλικία αυτή και τυπικά δικαιούνται να φοιτήσουν στην Α’ Δημοτικού, δεν είναι ακόμη ‘’ώριμα’’ ώστε να ανταπεξέλθουν με επάρκεια στο νέο απαιτητικό τους ρόλο.

Τα βασικά κριτήρια σχολικής ετοιμότητας που συνδέονται άμεσα με την ομαλή προσαρμογή του παιδιού στην Α’ δημοτικού αφορούν τους ακόλουθους τομείς:

• Γλωσσικές δεξιότητες (αντίληψη λόγου και έκφραση λόγου)
• Κοινωνικές δεξιότητες
• Συγκέντρωση/οργάνωση
• Κίνηση (λεπτή και αδρή κινητικότητα)
• Αυτοεξυπηρέτηση
• Μνήμη
• Λογικομαθηματικές έννοιες
• Γραφο-φωνολογική ενημερότητα
• Χωρο-χρονικές έννοιες
• Συναισθηματική ωριμότητα

Ως πρώιμη ανίχνευση ορίζεται η παροχή εκπαιδευτικών ή συμβουλευτικών υπηρεσιών σε παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας στα οποία έχει εντοπιστεί ότι διατρέχουν κίνδυνο να παρουσιάσουν κάποια δυσκολία που μπορεί να επηρεάσει τη γενικότερη ανάπτυξή τους (Πολύχρονη, Χατζηχρήστου, Μπίμπου, 2006).

Τα προβλήματα, μπορεί να αφορούν τη γνωστική ανάπτυξη, τις κοινωνικο-συναισθηματικές δεξιότητες, το συντονισμό, την ομιλία, την ακοή και την όραση ενός παιδιού.

Ο στόχος της πρώιμης ανίχνευσης, είναι να προσδιορίσει και να εντοπίσει τους παράγοντες που ενδέχεται να επηρεάσουν την μάθηση, αλλά και την ανάπτυξη ενός παιδιού.

Η πρώιμη ανίχνευση είναι πολύ σημαντική, καθώς οδηγεί στην έγκαιρη και πρώιμη παρέμβαση του παιδιού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη βελτίωση των αδυναμιών του παιδιού, για να μπορέσει να επιτύχει τόσο στις ακαδημαϊκές, όσο και στις κοινωνικό – συναισθηματικές και συμπεριφορικές απαιτήσεις του σχολείου.

Η πρώιμη ανίχνευση έχει μεγάλη σημασία για το μέλλον των παιδιών, διότι επιτρέπει στους ειδικούς να οργανώσουν εγκαίρως προγράμματα παρέμβασης, να στηρίξουν ψυχολογικά τα παιδιά και τις οικογένειές τους και να προλάβουν ίσως σοβαρότερες επιπλοκές.

Το σημαντικότερο βήμα στην προσπάθεια παρέμβασης σε έναν μαθητή είναι η σωστή αξιολόγηση. Μόνο όταν γνωρίζουμε με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια το είδος και την έκταση των δυσκολιών, μπορούμε να συντάξουμε, αλλά και να εφαρμόσουμε σωστά ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα διδασκαλίας.

Η πρώτη συνάντηση αφορά τη γνωριμία και την απόκτηση του ιστορικού του παιδιού μέσα από συνέντευξη με τους γονείς.

Στη συνέχεια και αφού αποκλειστούν από το ιστορικό ορισμένα παθολογικά αίτια, μπορούμε να περάσουμε στην αξιολόγηση μέσω εργαλείων.

Τα άτυπα τεστ αξιολόγησης δημιουργούνται από τον παιδαγωγό και είναι κλιμακούμενης δυσκολίας. Βασίζονται στο αναλυτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας και αντιστοιχούν σε όσα κρίνεται απαραίτητο να γνωρίζει ένας μαθητής ανάλογα με την ηλικία του. Αυτού του είδους τα τεστ μας επιτρέπουν να αναγνωρίζουμε ακριβώς το σημείο στο οποίο χρειάζεται να ξεκινήσει η παρέμβαση, λόγω της κλιμακωτής δυσκολίας τους.

Πρόκειται για γνωστικά τεστ, τα οποία δεν μπορούν να ελέγξουν τομείς της ανάπτυξης όπως είναι η μνήμη ή η νοητική ικανότητα. Παρόλα αυτά δίνουν πολλές ποιοτικές πληροφορίες στον παιδαγωγό.

Τα σταθμισμένα εργαλεία ανίχνευσης έχουν αρκετά θετικά σημεία. Αρχικά έχουν χορηγηθεί σε μεγάλο – αντιπροσωπευτικό δείγμα και συγκρίνουν την επίδοση του μαθητή με αυτή των συνομηλίκων του. Επιπλέον, δειγματίζουν γνωστικές περιοχές ή συμπεριφορές που έχουν σημασία για το σχολικό έργο. Σημαντικό σημείο είναι ότι πρόκειται για αξιόπιστα εργαλεία που μετρούν αυτό που υπόσχονται, και οι μετρήσεις τους είναι σταθερές. Τα αποτελέσματα των συγκεκριμένων εργαλείων είναι ερμηνεύσιμα – αξιοποιήσιμα, δηλαδή χρήσιμα.

Υπάρχουν πολλά σταθμισμένα εργαλεία που εντοπίζουν πιθανές δυσκολίες μάθησης, καθώς και προβλήματα συμπεριφοράς.

Η κατάλληλη αξιολόγηση οδηγεί στη διαμόρφωση του κατάλληλου εκπαιδευτικού προγράμματος παρέμβασης για κάθε παιδί.